Auteur: Jan

31 okt De officiële onofficiële soundtrack

Een paar weken geleden vertelde ik in een blog al dat Gevleugelde Duisternis er waarschijnlijk niet geweest zou zijn zonder muziek. Een blog waarin ik aandacht besteedde aan een album dat veel heeft betekend tijdens het schrijven: het album Audioslave van de gelijknamige band. Ik beloofde toen ook dat er een afspeellijst op Spotify aan zat te komen, met muziek die regelmatig op de achtergrond aanwezig was tijdens het schrijven. En vanaf vandaag is deze afspeellijst daadwerkelijk te beluisteren op Spotify: de officiële onofficiële soundtrack van Gevleugelde Duisternis.

De afspeellijst is een selectie van nummers die door de jaren heen de revue hebben gepasseerd. Sommige nummers waren er in 2003 al bij in het prille begin, anderen hebben pas later hun intrede gedaan. Het zal waarschijnlijk niemand verbazen dat Audioslave goed is vertegenwoordigd, maar verder is het een bonte verzameling van o.a. rock, pop en filmmuziek. Net als mijn filmsmaak, is mijn muzieksmaak divers en een mix van genres. Qua stemming die de muziek oproept, schiet het ook alle kanten op: van opgewekt, speels en ingetogen naar melancholisch, duister en episch.

Nu zegt de afspeellijst op zich niet zo heel veel over het boek – het vertelt wel zo’n beetje alles over mijn muzieksmaak – maar toch hebben veel hoofdstukken en personages uit het boek door muziek hun definitieve vorm gekregen. Er zijn bijvoorbeeld personages die qua karakter zijn voortgekomen uit wat een bepaald nummer bij me opriep.

Uiteraard was muziek op de eerste plaats vaak puur als achtergrondruis aanwezig tijdens het schrijven, om de rest van de wereld buiten te sluiten. Dat klinkt altijd vrij neerbuigend voor de muzikanten en componisten – tof nummer heb je gemaakt, prima achtergrondruis – maar ik bedoel het als een compliment. Ik heb vooral een zwak voor nummers met een catchy melodie. Die vormen vaak de perfecte achtergrondruis.

Verder zijn er ook nummers die wat meer diepgang hebben dan alleen een prettige melodie. Muziek waarvan de songteksten me ook aanspreken en raken. Soms hoorde ik in zo’n nummer een zin die perfect paste bij wat ik aan het schrijven was, waardoor het voor mij verbonden raakte met een hoofdstuk of personage.

Muziek die een combinatie van prettige achtergrondruis en diepgang vormt, is voor mij filmmuziek. Die kan goed helpen om in een bepaalde gemoedstoestand te komen tijdens het schrijven. Soms ook door juist filmmuziek te kiezen die haaks staat op wat je schrijft: zo kan een subtiel pianonummer heerlijk zijn bij het schrijven van een bloederige veldslag. Maar nummers van componisten als Hans Zimmer en Clint Mansell waren om eerlijk te zijn toch iets vaker aanwezig bij het schrijven van epische taferelen.

Filmmuziek is overigens ook een perfect genre voor bij de afwas of andere huishoudelijke klusjes. Ik kan het iedereen aanraden om een afspeellijst te maken met filmmuziek voor huis-tuin-en-keukenzaken. Het maakt alledaagse handelingen even net iets spectaculairder. Net als het typen op een toetsenbord.

Door te klikken op de bovenstaande afbeelding kun je de afspeellijst bekijken en in zijn geheel beluisteren op Spotify. Of klik hier als omhoog scrollen iets te veel moeite kost.

Luister ze.

Jan

27 sep Terug naar het begin

Lang geleden, ergens in het jaar 2003, verschenen in een schetsboek de allereerste tekeningen die de basis vormen van wat uiteindelijk Gevleugelde Duisternis zou worden. Voor 2003 krabbelde ik ook al soms tekeningen in schoolschriften op de middelbare school, maar in dat jaar kocht ik een dummyboek waarin ik paginavullende tekeningen ben gaan maken. Voor mij vormt de aanschaf van het schetsboek het échte beginpunt. 

Een van de eerste tekeningen die op papier is gezet, is de onderstaande tekening, met de titel De Regen. Niet alle schetsen voorzag ik van een titel, maar deze wel. Een titel die ik goed vond passen bij het beeld van een enorme zwerm draken, die met dichtgeklapte vleugels op een doelwit afstormt op hoge snelheid. Een eerste levensteken van de groep draken waaraan het boek zijn titel ontleent.

‘De Regen.’  Ruwe schets uit 2003.

Ondanks dat het een ruwe schets is, vind ik het nog steeds een sterk beeld dat de aandacht trekt. Door de kadrering, de hoek waarmee de figuren omlaag suizen en de diepte die wordt gesuggereerd. Het komt heel dicht in de buurt van het beeld dat ik lang geleden ooit voor me zag. 

De schetsen waren een manier om de wereld van het verhaal vorm te geven. Veel ideeën waren voor mij ook gelijk beelden in een bepaald perspectief. Dus in plaats van deze ideeën op te schrijven, maakte ik schetsen. Van zowel de belangrijkste personages als de locaties. Vanuit die tekeningen ben ik vervolgens gaan opschrijven wat het voor personages en locaties waren. En zo vond er om de zoveel tijd een overgang plaats van een tekening naar geschreven woorden.

Na verloop van tijd is het maken van tekeningen steeds minder geworden en uiteindelijk helemaal gestopt. Iets uitschrijven vond ik steeds prettiger om te doen en kostte ook minder tijd dan het maken van tekeningen. Aan de ene kant jammer, maar aan de andere kant een goed teken, gezien ik bezig was met schrijven. 

Als ik naar de bovenstaande tekening kijk, blijf ik het nog steeds bijzonder vinden dat het boek ooit zo is begonnen. Daarom zal ik bij de boekpresentatie ook iets vertellen over de totstandkoming van het boek, aan de hand van een aantal schetsen. Een verhaal over hoe een verzameling potloodtekeningen is veranderd in een boek van 355 pagina’s. 

Jan

09 sep Muzikale begeleiding

Ik denk dat Gevleugelde Duisternis er niet zou zijn geweest zonder muziek. Iets dat vrijwel altijd aanwezig is wanneer ik schrijf. En dat kan van alles zijn: van filmmuziek tot pop en rock. Alles passeert zo’n beetje de revue, afhankelijk van mijn stemming en wat ik aan het schrijven ben. Soms is het puur als achtergrondruis nodig, soms bewust als ondersteuning bij het schrijven van een bepaald hoofdstuk. Met de release van het boek in zicht, leek het me hoog tijd om een blog te wijden aan een album dat veel voor mij heeft betekend.

Een album dat ik vaak heb gedraaid tijdens het schrijven: het debuutalbum Audioslave van de gelijknamige band. Van alle muziek die ik heb beluisterd tijdens het schrijven, is dit album er vanaf dag één bij geweest. En dan hebben we het over het jaar 2003, toen het boek nog geen boek was, maar een paar ruwe tekeningen in een schetsboek. Het beluisteren van het album is net als het boek zelf door de jaren heen geëvolueerd: van cd naar iPod en vervolgens Spotify. Iets wat me bijna bejaard doet voelen.

Het album staat vol met sterke rocknummers, variërend van groots tot ingetogen en melancholisch. Nummers die naar mijn mening allemaal iets krachtigs hebben: in de opbouw, songteksten of in een combinatie van die twee. Filmisch is de muziek ook, want de nummers roepen altijd gelijk beelden op bij mij.

In plaats van mijn favoriete nummers uitvoerig te bespreken, beperk ik me in deze blog tot één nummer. Als er een soundtrack bij het boek zou verschijnen, zou deze beginnen met dat nummer. Een nummer met de toepasselijke titel Set It Off.

Set It Off is een nummer dat abstract begint, met psychedelisch gitaarwerk van gitarist Tom Morello. Even vraag je je af wat er in godsnaam allemaal aan de hand is en hoe het verder gaat verlopen. Maar wanneer de intro van het nummer eindigt met een langgerekt gitaarakkoord en de drummer luidruchtig zijn intrede doet samen met een opkomende kreet van zanger Chris Cornell, barst het nummer op bombastische wijze los. Het breekt uit zijn voegen en komt tot leven. Dat gebeurde in ieder geval bij mij in 2003, toen ik het nummer voor het eerst hoorde. En nu, bijna zeventien jaar later, gebeurt het nog steeds.

Het is een nummer dat je kan zien als een protestlied – het zou gaan over de WTO-rellen in Seattle in 1999 – maar het mooie aan muziek is dat je er een eigen betekenis aan kan geven. Puur door wat het bij je oproept. En dat is altijd subjectief.

Voor mij betekent Set It Off de kickstart van een lange en gevaarlijke tocht voor het hoofdpersonage van mijn boek: Yorick Novak. Iemand die voor zijn jonge leeftijd al veel heeft meegemaakt. Iemand die ondanks zijn gebreken probeert om de wereld een betere plek te maken. Ook al moet hij daar een groots vuurwerk voor ontketenen. En dat sluit prima aan bij het refrein van het nummer:

Set it off, set it off now children
Set it right
Set it off, set it off now children
Alright
Set it off, set it off now children
Set a fire
Set it off, set it off now children

Extra punten scoort het album ook met de stijlvolle cover. Een grote versie van het logo van de band – een vlam – geportretteerd in een desolaat landschap.

En wat betreft een soundtrack voor het boek: er wordt gewerkt aan een afspeellijst op Spotify, die de officiële onofficiële soundtrack van het boek vormt. Muziek die tijdens het schrijven de soundtrack vormde. Wordt vervolgd dus.

Jan